Mevlana -Mesnevî'den Seçmeler

KİTABIN ADI: Mevlana Hayatı ve Yapıtlarından Seçmeler
KİTABIN YAZARI: Abdülbâki Gölpınarlı
YAYIN EVİ: Varlık Yayınları A.Ş.
BASIM TARİHİ: Yedinci Basım,2004

ÖZET:
Hayatı ve Eserleri:

Mevlana Belh’te doğmuştur.Bazı kaynaklara göre doğum tarihi 30 Eylül 1207 olarak gösterilse de Mevlana’nın Harzemşah’ın Semerkantı aldığını gördüğüne yönelik eserler vermesi onun en azından belirtilen tarihten 10 yıl daha erken doğduğunu gösterir. Bazı iddialara göre de Mevlana’nın babasının Hz.Ebu-bekr’in soyundan geldiği söylenmektedir; ancak ne Mevlana, ne de babası hakkında Ebu-Bekr’in soyundan olduğu konusunda bir ima yoktur.

Tahsil Hayatı:

Mevlana bilgisini ve kültürünü babasına borçludur. Babası ölünce de Halep ve Şam’a gitmiş ve orada medresede kalıp şehrin bilginleri ile konuşarak bilgisini arttırmıştır.

Mevlana sonraları Tebrizli Şemseddin ile tanışır ve bu onun hayatında büyük bir değişime yol açar. Şems genelde tacir elbiseleriyle dolaşan, medrese yerine kervansaraylara giden bir yerde uzun süre duramayan bir kişidir. Ama büyüklüğü olgunluğu ve ululuğu ile de herkesin saygısını kazanmış bir insandır. Şems aynı zamanda bir süre Erzurum’da öğretmenlik de yapmıştır. Şems birçok şeyhle tanışmış ama hepsini kınamıştır ancak yalnızca Mevlana’ya baş eğmiştir. Şems’ten önce Mevlana sadece ibadetle meşgul olmuş,kudretli bir sûfiydi. Ancak Şems’le tanışınca coşkunluğu artmıştır ve bakış açısı değişmiştir. Ancak Mevlana bu değişime zaten çok hazırdır. Şems geldikten sonra Mevlana artık vaazı bırakmıştı. Onun emriyle müziğe ve raksa koyulmuştu. Bu durum halkı endişeye sokar ve bazı din bilginleri Şems’i ağır bir dille kınarlar ve Konya’yı terk etmesini isterler. Bu duruma Şems daha fazla dayanamaz ve Şam’a gider. Bu durum Mevlana’yı çok üzer. Ama bir müddet sonra Şems geri döner ve Mevlana tekrar o çoksun hayatına geri döner. Şems bu gelişinde Mevlana’nın evlatlığı ile de evlenir. Ancak bu durum Alâeddin Çelebi de beğeniyordu bu yüzden de bir gece adamlarını toplayıp Şems’i öldürürler. Ve cesedini de bir kuyuya atarlar. Sonradan Mevlana’nın oğlu Sultan Veled cesedi çıkarır ve bir medresenin yanına gömer. Ancak nereye gömüldüğü tam olarak bilinmiyor.
İlk başta Mevlana onun öldüğüne inanmamıştır. Hatta Şems’i aramak için üç kere Şam’a gider. Bulamayınca da artık acı gerçeği o da kabullenmeye başlar.

Mevlana’nın Ölümü:

Şems’in gelişiyle coşkunlaşan hayatı artık bitmeye başlamıştır. Mevlana’nın yaşı artık seksene yaklaşmıştır. Ve yaşlı bedeni hastalığa karşı fazla karşı koyamamaktadır. Hastalığı sırasında bir çok gazel söylemiştir. Ayrıca hastalığı sırasında olan depremlerle ilgili de gazelleri vardır.
Mevlana bir ara iyileşir gibi olur ve o gün aşama kadar arkadaşlarıyla sohbet eder. Aslında sözleri vasiyet gibidir. O da zamanın azaldığını çok iyi bilmektedir. Ve nitekim bir Pazar günü yine ağırlaşmıştır. O gün Konya’daki bütün köylüler şehre iner ve Mevlana’nın başucunda dururlar. Kimse ses çıkartmaz. Çıkan tek ses hıçkırıklardır.